2016-12-21

Kerman-Maite 2016-X-1






Kerman-Maite 2016-X-1

1
Duela mila urte Afrikan barrena
gerlari bereber bat, zenik ausartena,
kalifaren laguntzan etorriz aurrena
mendean hartu zuen lurraren herena.

2
Zawi ibn Ziri zuen mairu hark izena,
kalifak lehen emirra hautatu zuena,
Granadako errege leial ta zuzena.
Ilhuma alaba galduz izan zuen pena.

3
Nafar erregearen seme Bernardori
eman zion ezkontzan printzesa eder hori,
zirrara sortu zion gortean orori.
Antso Handia ia zalditik erori.

4
Antso Gartziak ere Zuria alaba
ezkontide igorri zuen Granadara.
Zawiren semeari hainbat bihozkada,
Kemal printzearekin ezkondu zen hara.

5
Ilhumaren ume ta ondoko denetan
jazo da gertaera bitxia benetan:
Iluna gailendu da larru azaletan,
Kermanen genetika  mustra  da horretan.

6
Zuriaren ondoko orotan ostera
mendeetan mantendu da zuritasun bera,
sorginkeriaren bat badela uste da,
horren adibiderik onena Maite da.

7
Hara ze paradoxa, dirudi gezurra:
iparrean kanela hegoan elurra.
Baina bien arteko bidea laburra,
esne ta eztiaren maitasun samurra.

8
Azalea zuria eder jauregian,
azuzena liraina da lorategian,
Lojako olioaren distira aurpegian,
eztia azalean datila begian.

9
Mila urte pasata hara oihartzuna,
berriro lotu dira zuri ta iluna,
biak bat egiteko, bion maitasuna
ta hori ospatzeko da gaurko eguna.



Duela mila urte baino gehiago gerlari bereber bat, Zawi ibn Ziri, bere gudarostearekin Sulayman kalifaren laguntzan etorri zen Afrikatik. Erakutsitako adorea eskertzeko kalifak Elbirako erregetza eman zion Granatako lehen emir izendatuz.
Urte urrun haietan  nafarrak eta mairuak etengabeko borroka, itun, eztabaida eta akordioetan ari ziren.
 Ezkon politikari jarraikiz Zawi ibn Ziri emirraren alaba Ilhuma Azahara Iruñara eraman zuten 1031 urtean Antso III Handiaren seme Bernardo Santxezekin ezkontzeko.
Handik urte betera Antso III Gartzes Handiaren alaba Zuria Medina Granatan ezkondu zen Zawi ibn Ziri, lehen emirraren seme Kamal ibn Zawi printzearekin. Ordurako Habbús ibn Maksan  Granadako bigarren emirra zen.
Halako ezkontzak ez ziren berrikuntza bat izan. Izan ere, Antxo Handiaren aitona zen Antxo II Abarkak, alaba Urraka Almansur kalifari eman zion berarekin ezkon zedin. Urrakaren semea, Abd al-Rahman Sanchuelo Kordobako Hisham II kalifaren hayib izatera heldu zen, kalifatoan benetan agintzen zuena.



Kerman-Maite  1-X-2016
1
Hace más de mil años un guerrero bereber nacido en Achir, hoy territorio de Argelia, acudió desde sus dominios norteafricanos en ayuda de Sulayman II cosechando numerosos éxitos militares en Al-Andalus para el quinto califa de Córdoba.

2
Este jefe bereber se llamaba Zawi ibn Ziri y fue recompensado con la recién creada taifa de Elvira-Iliberri que él transladó a Gharnata-Granada, siendo el primer emir o rey de Granada. Siguiendo la diplomática política en sus relaciones con los reinos cristianos, casó a su hija Ilhuma con el hijo de Sancho el Grande de Navarra.

3
La exótica princesa causó admiración en la corte navarra cuando llegó para casarse con Bernardo, hijo de Sancho Garcés III. El rey casi se cae del caballo debido a la impresión que recibió por la belleza de Ilhuma.

4
El mismo rey navarro, a su vez, casó a su hija Zuria con el príncipe Kemal, hijo de Zawi Ibn Ziri, emir de Granada. El corazón del príncipe latió intensamente en su casamiento con la princesa Zuria Sánchez en el palacio granadino.

5
Un curioso fenómeno ha ocurrido en los descendientes de la princesa Ilhuma: el color oscuro ha predominada en la piel de todos ellos. La genética de Kerman es una buena muestra de ello.

6
En cambio, en todos los descendientes de Zuria se ha mantedido por siglos la misma blancura, se piensa que debido a algún sortilegio. Maite es el mejor ejemplo de semejante brujería.

7
Parece mentira tal paradoja: canela en el Norte, nieve en el Sur. Pero la distancia entre ambos elementos es breve, es el tiempo que tarda en fundirse el tierno amor entre la miel y la leche.

8
 La azalea blanca crece hermosa en el palacio y la azucena reluce delicada en su jardín. Reflejos de aceite de Loja sobre la faz, miel sobre la tez, dátiles en los ojos.

9
Pasados más de mil años, vuelve el eco del claro y el oscuro que se juntan de nuevo gracias al amor de ellos dos y hoy es el día en que celebramos esta unión.


2016-04-24


Ura Izan Hadi 
Doinua: Mendian Gora Haritza



Euria zalapartaka,
teila gaineko zarata,
uhin borobil txikiak sortuz tantak tantaz tanta.
Monotonoa duk kanta
ezin diok egin hanka,
behatu ezak arretaz horko tangada galanta.


Begira hago, begira
teilatuaren azpira,
zaparradaren ondotik euri tantaren dizdira.
Ttanttoak zatozak di-da
potxingoaren erdira,
banan-banaka osatzen ditek putzua guztira.













Teilatik askatu nahirik
tantak soina luzatzen dik,
zoriontsu duk bere burua libro ikusirik.
Ez zeukak jauzi handirik
bost metrotakoa baizik,
baina sentitzen duk hegaldian erabat bizirik.


Belar ta hosto bustiak,
berde ta hori eztiak,
bere bidaian islatzen ditik kolore guztiak.
Txoriñoen abestiak,
arta-soro ta mahastiak
sentiarazten zizkiok denak goitik eguzkiak.

 











Hodeietatik zorura
errekastoen freskura
bira osatuz gaindituko dik itsasoko muga.
Hori duk haren onura,
bizitza bere eskura
berriz lurrunduz borobiltzeko ziklo bikain hura.


Portzentaje ederrean,
hirurogeita hamarrean
ura haiz heure gorputz osoko bizi altxorrean.
Bestea derrigorrean
erre hazaten dorrean
disolbatuko duk hauts eginda poliki lurrean.

 


 Likido amniotikoa,
jaiotze aurretikoa,
itsas uraren antzekoa duk, hi han hazikoa.
Ur gurpila, betikoa,
hi haiz haren harikoa,
itsasoa duk hire jomuga, ziklo logikoa.


Zikloa behatuz adi
erraz dezakek nabari,
heure antza ez al diok hartzen euri tanta hari?
Jaio eta hil, kinka bi,
izadiaren emari.
Oihuka ezak “Be water my friend”, ura izan hadi!



















2016-04-09

Izan Hadi Ur  

Begira hago, euriari begira aterpetik. Uraren doinu monotonoak inguratzen hau, geldo, luzaroan. Sabaian zalaparta bustia eten gabe ari duk erritmo biziari eutsiz eta erauntsiaren atsedenaldi bat heldutakoan, oraindik ere, iturri hotsak zoruan sortutako putzuraino zirauk. Teilaren sabel gorri borobiletik barrena ur jarioa astrapalaka zoak. Zaparradaren baretzeaz bat putzuan euri tantek, orain pausuan, uhin borobil ozen bilakatzen ditek goitik beherako abiada.
Begira iezaiok tanto lodi horri, nola luzatzen den teilaren hegalpetik askatu nahirik. Azkenik euri tantaren buztana soltatzen duk sabel gorritik eta izaki borobil gardena libro zihoak bere buruaren jabe. Aske eta gazte, ez duk jabetzen grabitateak fatidikoki ezartzen dion patuaz, bost metro eta pikuko hegaldiak dirauen arteko izana daukala, edo bostehun eta hogei zentimetrokoak, edo bost mila eta berrehun milimetrokoak, edo … Nahi adina luzatu arren, tangada jaioberriaren azkena ziur gerturatuko duk potxingoko urarekin bat egin arte, tanta aske burujabea izateari utziz.

Ziklo borobil bikainean heldu duk hodeietatik datorren ale dizdizaria. Eta haietara itsasotik lurrunduta igoa duk lehenago. Itsasoa duk, berriz, azkenik, tanta xumearen jomuga, ibilbidea osatuz.

Bitartean, egun arre euritsu honetan ere, kolore guztiak zurrupatzen ditik tantoaren azal borobilduak, hodei sabel erraustuen artetik ageri den zertzelada urdina eta ahulduta eta zeharka datozen izpi bakanak. Alboko landako berde eta horiak eta teilaren gorria ere, denak nahasian islatzen dituk ur perla txikian.


Hire burua urmaelera eroriz doan tanta dizdizari irudikatzen duk, sabel gorriak erditu hinduenetik urak berdinduko hauen orenera. Lege fisiko eta kimikoek mugatzen haute heure denboraren izate osoan. Ura haiz ehuneko 70ean. Gainerako 30a ere, egunen batean erre hazatenean, uretan disolbatuko duk aurrerago edo atzerago, itsaso zabalean nahiz lur bedeinkatupean. 

Jaiotze aurretiko bizitzan urez inguraturik hengoen, likido amniotikoan. Likido hau itsas uraren ia berdina omen duk. 
Ez haiz desagertuko, orain itsaso, orain hodei, orain erreka izango haiz gurpil amaigabean. Be water my friend. Izan hadi ur.
 
Creative Commons License
Gune hau Creative Commonsenlizentziapean dago